[ Pobierz całość w formacie PDF ]
kontynentalnych tylko jedna ława-orzekająca--> głównie większością głosów + wraz z sędzią decydują o karze,
-czasami dla cięższych spraw- instytucja ławników sądzących wraz z sędzią,
-obecnie tendencja do ograniczania udziału przysięgłych w procesach cywilnych.
PRAWO SDOWE NA ZIEMIACH POLSKICH W LATACH
1795-1918
yRÓDAA PRAWA SDOWEGO
-III rozbiór=stopniowe uchylanie mocy obowiązującej polskiego prawa sądowego i zastępowanie go przepisami
państw zaborczych.
§ yRÓDAA PRAWA CYWILNEGO
1.Zabór pruski:
- po I rozbiorze prawo polskie utrzymane jako prowincjonalne,
-1794- wprowadzenie Powszechnego Prawa Krajowego dla Państw Pruskich/Pruskie Prawo Krajowe/Landrecht
Pruski - eliminowanie polskiego prawa sÄ…dowego,
-Landrecht najwcześniej w I zaborze jako prawo posiłkowe; w 1797 rozszerzono jego moc jako prawa
bezwzględnie obowiązującego również na tereny II i III zaboru,
-Landrecht obowiązywał do wejścia w życie w 1900 r. BGB,
-Księstwo Warszawskie= Kodeks Napoleona,
-po utworzeniu Wielkiego Księstwa Poznańskiego wprowadzono tam Landrecht,
-obok Landrechtu obowiązywały ustawy szczegółowe, np. O ochronie własności autorskiej, towarzystwach
akcyjnych, prawie handlowym i wekslowym, spółkach komandytowych i akcyjnych,
-ustawa laicyzująca mieszany typ małżeństwa /1857/,
-od 1900- BGB- działał w 20-leciu międzywojennym w nieskodyfikowanych działach prawa byłego zaboru
pruskiego, a nawet w pierwszych latach po II wojnie,
-kodeks handlowy cesarstwa, a pózniej niemiecki kodeks handlowy- uchylały postanowienia Landrechtu,
-kodeks postępowania cywilnego- obowiązywał w Polsce do 1933- do czasu wejścia w życie polskiego kodeksu
postępowania cywilnego.
50
Materiał pochodzi z Forum Prawa na UAM: www.prawo.livenet.pl
2.Zabór austriacki:
- prawo polskie utrzymało swe obowiązywanie do czasu ukończenia kodyfikacji w Austrii,
-nawet po wprowadzeniu kodeksów austriackich w pierwszej połowie XIX wieku nadal stosowano prawo polskie,
-ze względu na potrzebę polskie prawo przedrozbiorowe wykładano w Krakowie i we Lwowie,
-Kodeks Cywilny Zachodniogalicyjski- wszedł w życie w 1798 i wywarł wpływ na treść ABGB- prawnonaturalne
idee sprawiedliwości i powszechności prawa oraz kompletności; równość, wolność, swoboda umów; zasadę
równości naruszała pozycja żony w rodzinie i pozycja dzieci nieślubnych, oraz ograniczenia pełni praw cywilnych
ze względu na wyznanie i stan majątkowy,
-znowelizowany ABGB obowiązywał w Polsce do 1946; nowelizacji dokonywali także prawnicy polscy-Zoll, Till,
-Rzeczpospolita Krakowska- obowiązywało prawo sądowe Księstwa Warszawskiego=c.c + procedura cywilna i
prawo handlowe,
-Powszechna Ustawa SÄ…dowa,
-1895- kodeks postępowania cywilnego- w pełni nowoczesny; w PL obowiązywał do 1933, do wejścia w życie
polskiego k.p.c.
3. Księstwo Warszawskie i Królestwo Polskie:
-1807- utworzenie Księstwa Warszawskiego; obowiązywać ma prawo francuskie:
* Kodeks Napoleona /strona 37/,
* wprowadzenie przez Sejm Królestwa prawa hipotecznego opartego na polskiej tradycji,
* 1825- Sejm Królestwa uchwalił Kodeks Cywilny Królestwa Polskiego /K.C.K.P/, który zastąpił I księgę c.c i
część księgi III:
-przywrócił wyznaniową formę małżeństwa,
--//- rzÄ…d posagowy ,
-likwidacja śmierci cywilnej,
-władza rodzicielska dla obojga rodziców,
- ukaz carski O związku małżeńskim - nowe prawo małżeńskie, typ wyznaniowy, zastępował te przepisy z
K.C.K.P,
-zniesienie kasacji,
-zastąpienie francuskiego kodeksu postępowania cywilnego przez rosyjską ustawę o postępowaniu cywilnym.
§ yRÓDAA PRAWA KARNEGO
1.Zabór pruski:
- Landrecht pruski /miał on nowoczesne cechy, nie w pełni wykorzystane, np. Zasady nullum crimen/poena
sine lege, dominacja pozbawienia wolności nad śmiercią itp/,
-rys feudalny: kazuistyka, podział na przestępstwa publiczne i prywatne, kara śmierci i kwalifikowana kara śmierci
mają odstraszyć,
-od 1851- pruski kodeks karny:
* zbrodnie, występki, wykroczenia,
*kary zasadnicze (śmierć, pozbawienie wolności, twierdza, areszt, grzywna, nagana) i kary dodatkowe (dozór
policji, wygnanie z kraju, przepadek mienia,
* nullum crimen/nulla poena sine lege,
* czynniki wykluczające i łagodzące karalność,
* obowiązywał do wejścia w życie kodeksu karnego Związku Północnoniemieckiego przekształconego po
zjednoczeniu Niemiec w kodeks karny Rzeszy Niemieckiej:
> łagodniejszy od pruskiego- ograniczenie kary śmierci,
> przedterminowe zwolnienie z więzienia,
> całkowita nieodpowiedzialność nieletnich do 12. r.ż i ograniczona do 17 r.ż,
> niekompletny- uzupełniany ustawami szczegółowymi,
> obowiązywał do 1932.
-proces karny- Pruska Ordynacja Kryminalna:
* utrzymywała proces inkwizycyjny,
* sędzia= oskarżyciel i obrońca,
* legalna teoria dowodów,
* zakazane tortury,
* pisemny i tajny proces,
* ograniczone prawo apelacji,
51
Materiał pochodzi z Forum Prawa na UAM: www.prawo.livenet.pl
* niehumanitarny charakter łagodziły nowele- śledztwo prowadził sędzia śledczy; proces ustny i jawny,
oskarżony- prawo do obrony i apelacji,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]